Το σανατόριο Νταού Πεντέλης είναι ένα από τα πολλά σανατόρια που κατασκευάστηκαν τον περασμένο αιώνα στο Πεντελικό βουνό. Κι ακολουθώντας την κοινή μοίρα που “στοιχειώνει” όλα σχεδόν τα σανατόρια, σήμερα βρίσκεται κι αυτό εγκαταλελειμμένο, λεηλατημένο από το χρόνο και τον άνθρωπο, και σχεδόν ξεχασμένο, στην κορυφή του λόφου πάνω από το σύγχρονο Κέντρο Υγείας Ραφήνας.
Πέρα από την σημασία του ως κτήριο-μνημείο από την εποχή που η φυματίωση θέριζε τον ανθρώπινο πληθυσμό, η ιστορική του αξία μεγαλώνει ακόμα περισσότερο, από τον σημαντικό ρόλο που διαδραμμάτισε την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής. ‘Ολο το προσωπικό του νοσοκομείου αλλά και ασθενείς που νοσηλεύονταν σ’ αυτό φαίνεται πως συμμετείχαν στην Εθνική Αντίσταση, και στο χώρο του (στα μαγειρεία του Σανατορίου) γίνονταν συνεδριάσεις της διοίκησης του απελευθερωτικού στρατού, ανάμεσα δε στους εκτελεσθέντες από τις κατοχικές δυνάμεις υπήρξαν και μέλη του νοσηλευτικού προσωπικού.
Χάριν αυτής της ιστορικής σημασίας, πρόσφατα ανακοινώθηκε από τον δήμαρχο Ραφήνας-Πικερμίου, η πρόθεση αναπαλαίωσης ενός τμήματος (300 τμ) του κτηριακού συγκροτήματος, με σκοπό την ίδρυση μουσείου τοπικής ιστορίας Ραφήνας, που θα περιλαμβάνει μουσείο για τη δράση του παλιού σανατορίου, μουσείο με αρχειακό υλικό των λιγνιτωρύχων που ζούσαν και εργάζονταν στην περιοχή, αλλά και ένα τμήμα παραδοσιακών παιδικών παιχνιδιών.
Από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 λειτούργησε το Παιδιατρικό Νευροψυχιατρικό Νοσοκομείο Νταού Πεντέλης (αργότερα, ΠΝΑ). Μετά την οριστική παύση της λειτουργίας του, αντικαταστάθηκε από το σημερινό Κέντρο Υγείας Ραφήνας.
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ
